İnternet kullanımı 6-15 yaş arası çocuklarda 2013 yılında %50,8 iken; 2021 yılında %82,7 olmuştur(TUIK verileri). Bu oranın bu kadar yükselmesinde pandeminin de çok büyük etkisi vardır.
Dijital dünya, hayatımız için vazgeçilmez bir araç olmuştur. Yalnız her bağımlılık gibi dijital bağımlılık da özellikle çocuklarda çok büyük psikolojik sorunlara sebep olmaktadır:
Dikkat dağınıklığı,
Fazla uyarana maruz kalma,
Sosyal izolasyon ve yalnızlık,
Dijital bağımlılık,
Dijital yorgunluk,
Özsaygı ve özdüzenleme problemleri,
Uyku sorunları,
Duygudurum bozuklukları(stres, kaygı, depresyon, öfke kontrolünde yaşanan güçlük, vb),
Yaşam memnuniyetsizliği ve umutsuzluk,
Zaman yönetimi zorlukları.
Önemli olan, teknolojinin hayatımızda etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayarak olumsuz etkilerini en aza indirmektir.
Çocuklar için sağlıklı dijital alışkanlıklar geliştirmek, hem eğitimleri için, hem de genel yaşam dengesi için önemlidir.
Ebeveynlerin dijital yaşam becerileri konusunda yababilecekleri şeyler:
Model olma: Dijital cihazları bilinçli ve dengeyi koruyarak kullanın.
Açık iletişim: Çocuklarınızla dijital dünyanın avantajları ve riskleri hakkında açıkça konuşun. Olumsuz bir durumla karşılaştıklarında size gelmelerini sağlayın.
Eğitim ve Farkındalık: Çocuklarınıza dijital dünyanın işleyişini ve etik kullanımını anlatın.
Sınırlar Belirleme: Dijital cihazların kullanım sürelerine sınırlar koyun.
Aile İçi Kurallar: Ailece birlikte belirlenen dijital kullanım kuralları oluşturun. Örneğin, yemek zamanlarında veya uyku öncesi dijital cihazlardan uzaklaşmayı gerektiren kurallar koyabilirsiniz.
Kaliteli Zaman: Dijital cihazları bir kenara bırakarak ailece kaliteli zaman geçirin. Oyun oynamak, yemek pişirmek, piknik yapmak, vs.
Güvenli Çevrimiçi Davranışlar: Çocuklara internet üzerinde kiminle iletişim kurabileceklerini, hangi tür bilgileri paylaşmaları gerektiğini ve güvenilir siteleri nasıl seçeceklerini öğretin.
Takip ve Kontrol: Çocukların dijital aktivitelerini takip ederek, zararlı içeriklere veya tehlikeli durumlara karşı önlem alın.
Eğlence ve Öğrenme Dengesi: Dijital cihazları sadece eğlence için değil, öğrenme amaçlı da kullanmalarını teşvik edin.
Eğitici uygulamaları tablet veya telefonlarından kullanmalarını sağlayabilirsiniz.
Dijital kitap uygulamaları aracılığıyla tablet veya telefonlarından kitap okuma alışkanlığı sağlayabilirsiniz. Sesli kitaplar da bir alternatiftir.
Robotik-Kodlama eğitimi aldırarak da bu dengeyi sağlayabilirsiniz.
Aileler, çocuklarına dijital dünyayı sağlıklı ve etik bir şekilde kullanma alışkanlığını kazandırarak, onların güvende, bilinçli ve denge içinde büyümelerine yardımcı olabilirler.
Milli Eğitim Bakanlığının hazırlamış olduğu siber zorbalık konusunda farkındalık kazanmayı amaçlayan hikaye kitaplarına https://orgm.meb.gov.tr/www/siber-zorbalik/icerik/2086 adresinden ulaşarak çocuklarınızın okumalarını sağlayabilirsiniz.